Πέτρος Παττάκος

Περπατώντας στην πόλη των Χανίων, υπάρχει ένα μέρος που να έχεις λαχταρήσει να το φωτογραφήσεις και δεν το έχεις φωτογραφήσει ακόμα;

Το εσωτερικό του Φάρου μας. Σαν παιδιά, η παρουσία μας εκεί μέσα ήταν αρκετά συχνή. Τώρα όμως είναι κλειστός για το κοινό. Θα ήθελα να μου δινόταν η ευκαιρία να ξαναπήγαινα, αυτή την φορά με την φωτογραφική μου μηχανή.

Η φωτογραφία μπορεί να αναδείξει – λένε πολλοί – ή να καταστρέψει μια αρχιτεκτονική άποψη ή έναν επαγγελματικό χώρο. Τι χρειάζεται προσοχή;

Εκτός από τις γνώσεις που πρέπει να έχεις για τη φωτογραφία, χρειάζεται σεβασμός σε όλα αυτά που κάποιοι οραματίστηκαν και κάποιοι άλλοι υλοποίησαν.

Το airbnb και οι κάθε τύπου βίλες και αναπαλαιώσεις κατοικιών, και στις γειτονιές, και στα χωριά αμέσως χρειάστηκε την τέχνη της φωτογραφίας για να διαδοθεί. Πόση δύναμη αισθάνεσαι ότι της δίνει αυτό;

Η φωτογραφία αποτελεί τη βιτρίνα του κάθε χώρου. Όπως στην φωτογραφία του πορτρέτου θα πρέπει να περιέχεται συναίσθημα, έτσι και η φωτογραφία του απεικονιζόμενου χώρου θα πρέπει να αποπνέει την ξεχωριστή αύρα του.

Και τα social (facebook, instagram) και οι απαιτούμενες επαγγελματικές σελίδες απαιτούν μια καλή φωτογραφία. Το έχουν συνειδητοποιήσει όλοι αυτό;

Όχι. Ζούμε σε μια εποχή που ο καθένας με ένα κινητό μπορεί να αποτυπώσει το οτιδήποτε. Αλλά μόνο το προφανές. Η ματιά του επαγγελματία θα δώσει την λεπτομέρεια και το ύφος εκείνου που θες να αναδείξεις.

Πόσο διαφορετική προσέγγιση απαιτεί η φωτογράφηση χώρων ή κτισμάτων με άξονα την αρχιτεκτονική και τη διακόσμηση;

Η φωτογράφιση αυτού του είδους είναι διαφορετική ως προς την αφετηρία της. Πρέπει να βρεις ακριβώς την προσέγγιση και την ματιά των δημιουργών του χώρου και αυτή να αποτυπώσεις.

Οι φωτογραφήσεις που κάνεις διακρίνονται σε πόσες κατηγορίες ; Ποιες είναι;

Πολλές. Φωτογράφιση εκδηλώσεων (γάμος, βάφτιση), φωτορεπορτάζ, αρχιτεκτονική φωτογράφιση, εσωτερικών χώρων, πορτρέτα, still φωτογραφία (προϊοντική-food), φωτογράφιση πλατό.

Τι ικανότητες απαιτούνται σε ειδικότερες φωτογραφήσεις όπως αυτή; Γιατί δε φωτογραφίζεις απλά μια εικόνα που υπάρχει έτοιμη μπροστά σου;

Βασικές γνώσεις κανόνων αρχιτεκτονικής και αποτύπωσης. Να διαβάζεις τις γραμμές, τις φόρμες, να έχεις το κατάλληλο φως για την κάθε περίπτωση και να βλέπεις τα υλικά του φωτογραφιζόμενου χώρου.

Πόσα χρόνια φωτογραφικής πορείας μετράς;

15 χρόνια.

H φωτογραφία σε ακολουθεί σε κάθε πιθανή στιγμή της ζωής, ακόμα και σε απεικόνιση κτιρίων με αρχιτεκτονική αξία;

Η φωτογραφία είναι μετά από τόσα χρόνια κομμάτι του εαυτού μου, οπότε θα ήταν παράλογο και αδύνατο να μην την «κουβαλάω» μαζί μου πάντα. Με αφορά η «ψυχή» του κάθε ανθρώπου, του κάθε αντικειμένου, του κάθε κτιρίου που καλούμαι να φωτογραφίσω και το αντιμετωπίζω σαν κάτι έμψυχο παρά σαν κάτι άψυχο.

Αποτελείς όμως κι ένα Χανιώτη φωτογράφο που έχει την ευκαιρία να βγαίνει έξω από τα σύνορα, διδάσκοντας σε Πανεπιστήμιο της Κίνας. Πώς είναι αυτή η εμπειρία;

Όταν η επιθυμία της μάθησης και της εξέλιξης συναντάει τη διάθεση της επικοινωνίας, τότε οποιοδήποτε εμπόδιο ξεπερνιέται, ακόμα κι αυτό της απόστασης ή της διαφορετικής γλώσσας. Εκτός από μεγάλη τιμή είναι και μεγάλη ευθύνη να «ταξιδεύω» κάθε φορά την εμπειρία, την τεχνογνωσία και την αγάπη για την φωτογραφία στην μακρινή Ανατολή. Τεράστια εμπειρία να πλάθονται μελλοντικοί φωτογράφοι με διαφορετική νοοτροπία και πολιτιστική κληρονομιά μέσα από τις γνώσεις που τους δίνεις. Αλλά και τεράστια η ικανοποίηση όταν βλέπεις την εκτίμηση και την αποδοχή στο πρόσωπό σου από ανθρώπους που μέχρι χθες δε σε συνέδεε τίποτα.

Για 62η χρονιά το The World Press Photo Foundation διεξήγαγε τον παγκόσμιο, και πιο σημαντικό διαγωνισμό για τις καλύτερες ειδησεογραφικές φωτογραφίες, World Press Photo. Οι φιναλίστ για το 2019 ήταν 43 φωτογράφοι από 25 χώρες, η δουλειά των οποίων επιλέχθηκε ανάμεσα σε σχεδόν 80.000 συμμετοχές από όλο τον κόσμο. Καλύτερη φωτογραφία αναδείχθηκε το συγκλονιστικό στιγμιότυπο ενός μικρού κοριτσιού από την Ονδούρα που κλαίει, καθώς η μητέρα του υποβάλλεται σε σωματικό έλεγχο από την αμερικανική συνοριοφυλακή. Πώς είδες φωτογραφικά αυτό το θέμα;

Δίκαιη η βράβευσή της. Πέρα από φωτογραφικούς νόμους και κανόνες, η φωτογραφία αυτή ανακινεί μοναδικά το συναίσθημα και μιλάει στην ψυχή του καθένα μας. Το παιδί και η μάνα. Ο πόνος, ο φόβος, ο ξεριζωμός, η μοναξιά. Συναισθήματα έντονα. Και αυτά είναι η επιτυχία της!

Έχει αλλάξει κάτι προς το καλύτερο με την οικονομική κρίση;

Ναι. Ο κόσμος έμαθε να ζητάει την ποιότητα και όχι την ποσότητα σε κάθε έκφανση της ζωής του, από τους ανθρώπους μέχρι τα αντικείμενα.

Ποιο κτίριο της πόλης των Χανίων θα επέλεγες να φωτογραφήσεις;

Το σπίτι του Ελευθέριου Βενιζέλου στην Χαλέπα.

Τελικά τί είναι αυτό που ξεχωρίζει μια καλή από μια κακή φωτογραφία;

Οι σωστοί κανόνες και το αναδυόμενο συναίσθημα.

Ποιο είναι το πιο τρελό πράγμα που σου έχουν ζητήσει στα πλαίσια της δουλειάς σου;

Δευτέρα απόγευμα δέχτηκα mail για να είμαι την Τετάρτη στη Ν. Υόρκη για να φωτογραφίσω ένα αρχιτεκτονικό γκαλά. Ο μόνος λόγος που δεν πήγα ήταν ένας γάμος την Παρασκευή στα Χανιά. Έχω όμως επιστρέψει από το Πανεπιστήμιο της Κίνας μετά από 10μερη παραμονή εκεί, την επόμενη είχα γάμο στα Χανιά και την αμέσως επόμενη ταξίδευα για τη Ν. Υόρκη, όπου φωτογράφισα μέσα στο αεροδρόμιο του J.F.K. στο πρώην Terminal της T.W.A. Είναι τέτοια η φωτογραφική μου ζωή που νομίζω τίποτα δεν θα μου φαινόταν απίθανο.

Σε ποια φωτογράφηση θα έλεγες όχι; Γιατί;

Σε αυτή που θα περιείχε ψευτιά ή που δεν θα σεβόταν αυτό που κάνω.

Ποιες είναι οι ευχές σου για τα πρώτα φωτογραφικά κλικ του 2020;

Να αφορούν όμορφες στιγμές με συγκλονιστικά συναισθήματα, ώστε να αποτελέσουν σημαντικά μελλοντικά κειμήλια ζωής. Να μη χρειαστεί να γίνω ποτέ φωτορεπόρτερ πολέμου στη χώρα μου.