«ΜΑΘΕ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΣΟΥ»;

Το καλοκαίρι που υπάρχει, η διάθεση, ο ωραίος καιρός και ο ελεύθερος χρόνος είναι η καλύτερη ευκαιρία. Και είναι τότε που θυμάσαι διηγήσεις που έχεις ακούσει για υπόγεια τούνελ κάτω από την πόλη των Χανίων ή κουβέντες με φίλους για το «Τούρκικο» και την ιστορία του ή για την συνοικία Τοπανά με τα παλιά χαμάμ, που διασώζονται ακόμη.

Εκπληκτικό υλικό για να σε ξεσηκώσει και να σε κινητοποιήσει προκειμέ- νου να γίνεις τουρίστας στην πόλη σου, να την εξερευνήσεις, όχι απλά να την περπατήσεις και να την δεις με άλλα μάτια και όχι με την βιαστική αντίληψη του ντόπιου που βιάζεται να μην αργήσει στην δουλειά! Γιατί με αυτά και με αυτά κάπως έτσι έχασες τα πιο κρυφά, τα πιο μαγικά στοιχεία της πόλης που κυλάς μέσα της μέρα και νύχτα!

ΤΟ ΥΠΌΓΕΙΟ ΤΟΎΝΕΛ ΠΟΥ ΠΕΡΝΆΕΙ ΚΆΤΩ ΑΠΌ ΤΗΝ ΠΌΛΗ ΤΩΝ ΧΑΝΊΩΝ ΑΦΉΝΕΙ ΜΕ ΤΟ ΣΤΌΜΑ ΑΝΟΙΧΤΌ… ΌΣΟΥΣ ΤΟ ΠΡΩΤΑΚΟΎΝΕ!

Είναι μια υπόγεια σήραγγα που ξεκινά έχοντας ως αφετηρία την πλατεία της Δημοτικής Αγοράς και ως έξοδο την παραλία του Κουμ Καπί.
Οι επίσημες πληροφορίες αναφέρουν ότι ο αγωγός δεν είναι βενετσιάνικος. Κτίστηκε μετά την ανέγερση της νέας Αγοράς το 1908. Είναι αυτός που φαίνεται στην Ανατολική Τάφρο. Υπάρχουν μάλιστα παλιές φωτογραφίες, στις οποίες φαίνεται ένα τόξο στο Α΄Γυμνάσιο που ανήκει στον αγωγό. Περνούσε μέσα το τμήμα της νότιας τάφρου (οδός Νικηφόρου Φωκά) από την Piatta Forma μέχρι τη Santa Lucia, από όπου «ξετρυπούσε» στην ανατολική τάφρο και έβγαινε στην παραλία του Κουμ Καπί. Είναι μια εντυπωσιακή κατασκευή, όπως όλα τα έργα της Κρητικής Πολιτείας.

ΚΑΙ ΓΙΑΤΊ ΝΑ ΜΗΝ ΞΑΝΑΔΟΎΜΕ ΤΗΝ ΣΥΝΑΓΩΓΉ ΜΕ ΆΛΛΑ ΜΆΤΙΑ; ΆΛΛΗ ΑΊΣΘΗΣΗ!

Η «Οβριακή», ή Εβραϊκή συνοικία των Χανίων βρισκόταν στα βορειοδυ- τικά της πόλεως, πίσω από το λιμάνι. Κεντρικός δρόμος της ήταν η σημε- ρινή οδός Κονδυλάκη, όπου υπήρχαν τα σπίτια των επιφανών Εβραίων. Η συναγωγή Ετζ Χαγίμ («Δέντρο της Ζωής») είναι η μόνη σωζόμενη συναγωγή στην Κρήτη.
Στην κατασκευή των τειχών της πόλης κατά την πολιορκία της, το 1535 – 1540 από τους Οθωμανούς, αναφέρεται ότι συμμετείχαν εθελοντικά 36 Εβραίοι και μάλλον οι Ενετοί έδωσαν ή πούλησαν την γκρεμισμένη εκκλησία στους Εβραίους για να κατασκευάσουν τη συναγωγή, περίπου το 1560.
Σε πάροδο της οδού Κονδυλάκη σώζεται η Συναγωγή του Kehal Hayyim. Ο Gerola στηριγμένος στο χάρτη του Coronelli ταυτίζει την Συναγωγή αυτή με την εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης και δέχεται ότι έγινε Συναγωγή σε δεύτερη χρήση.
Το κτίριο είναι μονόκλιτο θολωτό, και στα νότια έχει δύο μικρούς χώρους που συνδέονται με την Εβραϊκή τελετουργία. Όλοι οι Εβραίοι των Χανίων εξοντώθηκαν στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν το πλοίο στο οποίο είχαν επιβιβαστεί βυθίστηκε στα ανοιχτά των Χανίων.

ΜΙΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΉ ΠΕΡΙΉΓΗΣΗ ΣΤΑ ΠΑΛΙΆ ΧΑΜΆΜ

Tο Τούρκικο Χαμάμ Τοπανά βρίσκεται στην ομώνυμη συνοικία Τοπανά στη βορειοδυτική πλευρά της παλιάς πόλης των Χανίων, στη διασταύρωση των οδών Ζαμπελίου και Δούκα. Το κτίσμα του Τουρκικού Χαμάμ Τοπανά σώζεται παρά τις μεταγενέστερες επεμβάσεις που έχουν γίνει.
Η σχετικά απλή και ταπεινή εξωτερική εμφάνιση του κτιρίου είναι συνηθισμένη πρακτική στην κατασκευή των τουρκικών Λουτρών.
Τα γυάλινα «μάτια» σε σχήμα καμπάνας, που κοσμούν τους θόλους, αποτελούν την μοναδική πηγή φωτισμού.
Χαρακτηριστικά έχει επισημάνει ο αντιδήμαρ- χος Πολιτισμού, Γιάννης Γιαννακάκης: «Ένας νέος χώρος τέχνης στο ιστορικό κέντρο της πόλης. Ένα κτίριο άνοιξε για να φιλοξενήσει επιλεγμένες καλλιτεχνικές δράσεις, αποτέλεσμα της συνεργασίας της Εφορείας Αρχαιοτήτων με την ΚΕΠΠΕΔΗΧ – ΚΑΜ. Το Χαμάμ της οδού Κατρέ συνομιλεί με τη γειτονική ανασκαφή, ισορροπεί μεταξύ των αρχιτεκτονικών κι ιστορικών φάσεων της πόλης και αγκαλιάζει την καλλιτεχνική δημιουργία».
Κι έτσι ένας αλλιώτικος χώρος ενεργοποιήθηκε με στόχο την αξιοποίηση χώρων πολιτισμού και την ανάδειξη της καλλιτεχνικής δημιουργίας.