Συνέδριο « Αρχιτεκτονική & Τουρισμός » —
Άρθρο από την έντυπη έκδοση Τεύχος 15Αναζητώντας νέες διαδρομές για τη βιώσιμη ανάπτυξη
Το Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου στα Χανιά φιλοξένησε από τη 1 έως τις 3 Δεκεμβρίου 2023 το συνέδριο «Αρχιτεκτονική & Τουρισμός / Κλιματική Αλλαγή και Τουρισμός» που διοργανώθηκε από την Design Ambassador σε συνεργασία με το ΚΑΜ και σε συνεπιμέλεια περιεχομένου του ARCHISEARCH. gr με τον Ανδρέα Θεοδωρίδη, μέλους της αρχιτεκτονικής επιτροπής του ΚΑΜ και τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Χανίων και άλλων θεσμικών φορέων.
Το συνέδριο αυτό αποτέλεσε την μετεξέλιξη διοργανώσεων που είχαν πραγματοποιηθεί σε συνεργασία με τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων και το ΤΕΕ Δωδεκανήσου. Έως τώρα, σε συνέργεια με διαφόρους θεσμικούς φορείς του τουρισμού και της χώρας, με την παρουσία τους συνέβαλαν στην επιτυχία των συνεδρίων και εκπρόσωποι σημαντικών δημιουργικών γραφείων, όπως ενδεικτικά αναφέρονται: Zaha Hadid Architects, UN Studio, Architects Gensler, Fletcher Priest, Squireand Partners, Ennismore, Double Decker, MKV Design, A&M Architects και άλλοι.
Γράφουν για το ΚΑΜ: Καλλιγέρης Γιώργος, Θεοδωρίδης Ανδρέας
Ο1. Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, 02. Leon Avigad, 03. Γιάννης Τσακαλός, 04. Ivan Blasi, 05. Steve Vranakis, 06. Αλέξανδρος Κωστόπουλος, 07. Κυριάκος Γ. Κόστογλου, 08. Tom Lindblom, 09. Γιώργος Μπάτζιος, 10. Τάσος Γεωργαντζής, 11. Μιχάλης Μαυρολέων, 12. Αλέξανδρος Ζομάς, 13. Ανδρέας Θεοδωρίδης, 14. Μάρα Παπαβασιλείου, 15. Μαρία Τσαφτάρη, 16. Δανάη Μακρή, 17. Μαρία Καλτσά, 18. Ιωάννης Παππάς, 19. Γιώργος Παλεκανάκης, 20. Κωνσταντίνα Σβύνου, 21. Άντζελα Γκερέκου, 22. Μανώλης Γιαννούλης, 23. Θωμάς Δοξιάδης, 24. Spyros Hound
Εξίσου σημαντικοί συμμετέχοντες παρευρέθηκαν στο συνέδριο στα Χανιά οι οποίοι συγκέντρωσαν την προσοχή της κοινότητας των αρχιτεκτόνων και της βιομηχανίας του τουρισμού με το κοινό που έχει προεγγραφεί να αποτελείται από Αρχιτέκτονες, Designers, Ξενοδόχους, Παράγοντες του Τουρισμού, Θεσμικούς Φορείς, Ξενοδοχειακές Ενώσεις κ.λπ.
Τις τελευταίες δεκαετίες, η ανοδική πορεία του τουρισμού μπορεί να παρομοιαστεί με ένα ταξίδι άρρηκτα συνδεδεμένο με την συνολική αναπτυξιακή πορεία της χώρας. Στην παρούσα συγκυρία με μία συναρπαστική περιπέτεια που σε κάθε βήμα της παρουσιάζει τη δυνατότητα επιλογής μέσα από ποικίλες στρατηγικές κατευθύνσεις. Σε κάθε «στροφή», επιφυλάσσει ευκαιρίες και προκλήσεις. Εν τω μεταξύ, σήμερα περισσότερο από ποτέ, η προσοχή είναι στραμμένη στις πτυχές της ανάπτυξης του τουρισμού, χάρη στη συνεισφορά του στο ΑΕΠ και την υποστήριξή του σε άλλους τομείς της οικονομίας, όπως είναι ο πρωτογενής αγροδιατροφικός και ο κλάδος της εστίασης, αλλά και λόγω του μεγάλου ποσοστού που αντιπροσωπεύουν τα τουριστικά έργα στον τομέα των μεγάλων επενδύσεων, των έργων υποδομών και τον κλάδο των κατασκευών.
Η τελευταία παράμετρος είναι μία από εκείνες – ίσως η πιο προφανής οικονομικά – που συνδέει την αρχιτεκτονική με τον τουρισμό. Ο συνδυασμός της φύσ ης, του δομημέ νου περιβάλλοντος, των ανθρώπων και των δραστηριοτήτων τους, που συνθέτουν την ταυτότητα του τόπου και την μοναδικότητα – ή και το αντίθετο – της εμπειρίας είναι άλλη μία ακόμη παράμετρος. Μάλιστα διαμορφώνει έναν «ορισμό» του τόπου, ο οποίος αποτελεί τη βάση του place branding, με σκοπό του την εξυπηρέτηση των επιχειρησιακών μας στόχων.
Σε αυτό το πλαίσιο, είναι σαφές ότι η αρχιτεκτονική δύναται να δώσει λύσεις – ή να ολιγωρήσει – για μία σειρά από φλέγοντα ζητήματα. Σε αυτά τα ζητήματα προστίθεται, με καθοριστική δυναμική για το μέλλον, η μεγάλη πρόκληση της κλιματικής αλλαγής.
Εν αναμονή του COP28, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, έχει ήδη ξεκινήσει διεθνώς η συζήτηση γύρω από πολιτικές και πρωτοβουλίες – όπως ο καθορισμός στόχων για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, η προώθηση πρακτικών βιώσιμου τουρισμού και η παροχή κινήτρων για την ανάπτυξη βιώσιμων υποδομών τουρισμού – με στόχο την αντιμετώπιση απειλών, όπως τα ακραία καιρικά φαινόμενα, η αύξηση της στάθμης της θάλασσας, η έλλειψη νερού, η ερημοποίηση, η εξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, οι αλλαγές στη θερμοκρασία και οι δυνητικές συγκρούσεις για τους φυσικούς πόρους. Κάποια από τα ερωτήματα που τέθηκαν λοιπόν και συζητήθηκαν και στο συνέδριο ήταν τα εξής:
Ποιος θα είναι ο ρόλος της αρχιτεκτονικής στη χάραξη αυτής της νέας εποχής;
Ποιες είναι οι πραγματικές όψεις της αειφορίας, οι οποίες θα συμβάλλουν στον περιορισμό του περιβαλλοντικού αποτυπώματος του τουρισμού και με ποιον τρόπο, παράλληλα, θα δημιουργήσουν το υπόβαθρο για την ικανοποίηση των ταξιδιωτών; Με ποιο τρόπο μπορεί να προσδιοριστεί η φέρουσα ικανότητα ενός τόπου;
Πώς συμβιβάζεται η αυθεντικότητα και ο χαρακτήρας ενός τόπου με τον διεθνή χαρακτήρα των προτεραιοτήτων και στρατηγικών; Με ποιες άλλες τάσεις του μακροπεριβάλλοντος αλληλοεπιδρούν οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, επηρεάζοντας τον τουρισμό; Μπορεί η αρχιτεκτονική να βοηθήσει;
Μέσω του συνεδρίου το ΚΑΜ και η δημιουργική ομάδα του Design Ambassador ένωσαν δυνάμεις, φέρνοντας στο ίδιο πλαίσιο εμπειρογνώμονες από τον τουριστικό τομέα, την τοπική αυτοδιοίκηση, θεσμικούς φορείς και τον δημιουργικό κλάδο της αρχιτεκτονικής. Αυτή η ολιστική προσέγγιση υπόσχεται να καλλιεργήσει μια κοινή γλώσσα επικοινωνίας προς όφελος όλων των εμπλεκομένων φορέων και συνολικά της χώρας μακροπρόθεσμα. Ο επιδιωκόμενος στόχος ήταν να καθιερωθεί και να εξελιχθεί αυτή η δημιουργική συνεργασία υπό την μορφή του συνεδρίου στον πρωτεύοντα θεσμό παραγωγής τεχνογνωσίας και κατευθύνσεων για τα μοντέλα ανάπτυξης της πόλης των Χανίων του νησιού της Κρήτης αλλά και άλλων τοπικών κοινωνιών. Ο στόχος ήταν να δημιουργηθούν καινούργια πρότυπα προσαρμοσμένα στις ιδιαιτερότητες των τοπικών κοινοτήτων, διατηρώντας όμως μια διεθνή προοπτική που παρακολουθεί τις παγκόσμιες εξελίξεις στον χώρο, χωρίς ανούσια αδιάκριτη αντιγραφή.
Η ελπίδα είναι ότι αυτή η δημιουργική συνεργασία θα οδηγήσει σε προτάσεις και κατευθύνσεις που θα ωφελήσουν τους πολίτες και τους επισκέπτες, δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για την βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού και της αρχιτεκτονικής στη χώρα μας.