Ηλιάνα Κερεστετζή: Mold Architects

Ο ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΚΤΙΡΙΑ ΥΨΗΛΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΠΟΔΟΣΗΣ ΕΙΝΑΙ ΙΣΩΣ ΤΟ ΔΙΑΚΥΒΕΥΜΑ ΤΗΣ ΔΕΚΑΕΤΙΑΣ ΠΟΥ ΔΙΑΝΥΟΥΟΥΜΕ

Κάθε πόρτα που ανοίγει…έχει μια πέτρα, δυο κομμάτια ξύλο και ένα κομμάτι γης με χώμα.

Η διασύνδεση τους κι η μεταξύ τους αρχιτεκτονική ‘’συνομιλία’’ χρειάζεται ένα χέρι που σχεδιάζει, ένα μυαλό που υλοποιεί κι έναν άνθρωπο που δεν κάθεται με σταυρωμένα χέρια!

Η Ηλιάνα Κερεστετζή και οι άνθρωποι που απαρτίζουν τους Mold architects… κάνουν μια στάση, γιατί θέλουν να πουν μια μεγάλη αλήθεια. Αν δεν αποκτήσουμε ποτέ αρχιτεκτονική Στάση Ζωής…δεν θα υπάρξει ούτε μισό βήμα εμπρός.

Γιατί μόνο τότε κάθε πόρτα που ανοίγει θα μπορεί να έχει μια πέτρα, δυο κομμάτια ξύλο και ένα κομμάτι γης με χώμα: όλα μαζί κι όχι το καθένα μόνο του!

Επιμέλεια: Δημήτρης Κουδουνάκης & Άντζελα Βακάκη

Ποιο έργο σας ξεχωρίζετε ως το πιο κομβικό της καριέρας σας και πώς αυτό επηρέασε την πορεία σας; Είναι σαφώς το πρώτο μου έργο που κατασκευάσ τηκε το 2013. Ήμουν πολύ τυχερή που ο συγκεκριμένος πελάτης με εμπιστεύτηκε, έχοντας στην ουσία μηδαμινή προϋπηρεσία, όχι μόνο για να τον σχεδιασμό αλλά και για την κατασκευή της εξοχικής κατοικίας του στην Σέριφο. Χρειάστηκε, βέβαια, χρόνος και πολλή τεκμηρίωση για να ξεκινήσει το έργο, όμως ήταν το έργο αυτό που από νωρίς με «έβαλε στα βαθιά» και καλλιέργησε την ιδιαίτερη σχέση που έχω με την κατασκευή. Το έργο αυτό έλαβε πολλές διακρίσεις όπως το βραβείο ΣΑΔΑΣ, «Καλύτερο πραγματοποιημένο έργο των ετών 2010-2013», βραβείο Δομές «Πρωτοεμφανιζόμενου αρχιτέκτονα 2014», υποψηφιότητα για το Mies Van Der Rohe Award και ήταν φιναλίστ στα Piranesi Awards 2014. Σε μια περίοδο μεγάλης οικονομικής κρίσης, ήταν το έργο που με βοήθησε να στηρίξω και να εξελίξω τους Mold architects.

Εσείς και το γραφείο σας έχετε διακριθεί σε αρκετούς διαγωνισμούς και σας συναντάμε σε πληθώρα δημοσιεύσεων. Μπορείτε να αναφέρετε ποια θεωρείτε την πιο σημαντική διάκριση; Πέρα από τις παραπάνω διακρίσεις, που ήρθαν πολύ νωρίς, πολύ σημαντικές για το γραφείο είναι νομίζω οι 3 μέχρι τώρα υποψηφιότητες για το Mies Van Der Rohe Award 2014, 2020, 2024, το βραβείο Europe 40 under 40 και το βραβείο Emerging architecture studio of the year 2022 του DEZEEN.

Κατά την άποψή σας, το κρητικό τοπίο, προσφέρεται για υπόσκαφες κατοικίες; H κλιματική αλλαγή φέρνει αλλαγές στην αρχιτεκτονική; Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός και τα κτίρια υψηλής ενεργειακής απόδοσης είναι ίσως το διακύβευμα της δεκαετίας που διανύουμε. Ερευνητικά, σε παγκόσμιο επίπεδο οργανώνονται εκθέσεις και φόρουμ με την συμμετοχή αρχιτεκτόνων, περιβαλλοντολόγων και πρωτοπόρων στον κλάδο τεχνολογίας υλικών με αυτήν την θεματική αλλά και σε θεσμικό επίπεδο δίνονται κίνητρα στους πολίτες για την κατασκευή βιοκλιματικών κτιρίων αλλά και την ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων κατασκευών.

NCAVED
Αρχιτεκτονική μελέτη: Ηλιάνα Κερεστετζή / Mold architects
Στατική μελέτη: Studio 265
Structural design: Studio 265
Η/Μ μελέτη: Team M-H
Μελέτη φωτισμού: Νίκος Ανδριανόπουλος
Μεταλλικές κατασκευές: Qoop
Κατασκευή: Mold architects
Εμβαδόν: 340m2
Έτος κατασκευής: 2020
Φωτογραφίες: Γιώργης Γερόλυμπος, Παναγιώτης Βουμβάκης

Πώς αντιμετωπίζετε τις προκλήσεις με το περιβάλλον;

Σε αυτό το πλαίσιο ο βιοκλιματικός σχεδιασμός είναι για εμάς προτεραιότητα. Προσπαθούμε, παράλληλα, να ενσωματώνουμε παθητικά συστήματα, χρησιμοποιώντας την σύγχρονη τεχνολογία αλλά στρεφόμαστε και σε πιο απλές μεθόδους -στηριγμένες στην αρχιτεκτονική μας παράδοση- όπως την χρήση τοπικών υλικών, τα φυτεμένα δώματα κ.ά.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να σχεδιάσεις και να αδειοδοτήσεις με τις πολεοδομικές διατάξεις στην Ελλάδα ένα υπόσκαφο κτίριο;

Δυστυχώς, ενώ το κίνητρο της διπλάσιας δόμησης που δίνει το υπόσκαφο (στην περίπτωση μιας κατοικίας) είναι σοβαρό, η ίδια η διατύπωση του νόμου περιορίζει σημαντικά την σχεδιαστική ελευθερία με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί μια τυπολογία κτιρίων με ενιαίες -χωρίς κλίμακαόψεις και μια εν σειρά παράθεση χώρων. Κατά την άποψή μου, τα υπόσκαφα θα μπορούσαν να δώσουν πολύ ενδιαφέρουσες κατευθύνσεις στην εκτός σχεδίου πόλεως ανάπτυξη, αλλά αυτό σε ένα λιγότερο άκαμπτο νομικό πλαίσιο.

Τι δυσκολίες αντιμετωπίζει κάποιος στην κατασκευή ενός υπόσκαφου κτιρίου;

Δεν θα έλεγα ότι υπάρχει κάποια δυσκολία εκτός από ένα ελαφρώς αυξημένο κόστος κατασκευής (π.χ. μεγαλύτερη εκσκαφή, φυτεμένα δώματα).

Tύπος: Αυτοεξυπηρετούμενα καταλύματα
Θέση: Βαγιά, Σέριφος
Οικόπεδο: 5.500μ²
Εμβαδόν: 180 μ²
Μελέτη: 2020
Kατασκευή: 2022
Αρχιτεκτονική μελέτη: Mold architects – Ηλιάνα Κερεστετζή
Ομάδα μελέτης: Ηλιάνα Κερεστετζή, Κωνσταντίνος Βλαχούλης, Μαρία Βρεττού
Στατική μελέτη: Technodynamics
Η/Μ μελέτη: Agapakis consultants
Μελέτη φωτισμού: IFI group
Φωτογράφος: Παναγιώτης Βουμβάκης

Καθώς κοιτάμε το μέλλον, υπάρχει ένα νέο ρεύμα που θα δημιουργήσει μία νέα περίοδο αρχιτεκτονικής;

Είναι, νομίζω, η επιστροφή στην απλότητα, στην ανάδειξη των τοπικών χαρακτηριστικών και υλικών, στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και στον κοινωνικό χαρακτήρα της αρχιτεκτονικής. Ενδεικτικό χαρακτηριστικό της τάσης αυτής είναι οι επιλογές των τελευταίων ετών για το βραβείο Pritzker (το λεγόμενο Νόμπελ αρχιτεκτονικής), όπως οι RCR, Alejandro Aravena, Francis Kéré, Lacaton & Vassal. Η δουλειά τους δεν έχει καμία σχέση με τις πολύπλοκες μορφολογίες και την φαντασμαγορική high-tech παγκοσμιοποιημένη αρχιτεκτονική που κυριαρχούσε τα τελευταία χρόνια. Πρόκειται για έργα ίσως πιο «ταπεινά» (και ίσως και χαμηλότερου budget) αλλά έργα μιας περισσότερο ανθρωποκεντρικής αρχιτεκτονικής με ιδιαίτερη ευαισθησία και ποιότητα.

CBO
Τοποθεσία: Κάτω Χώρα, Σέριφος, Κυκλάδες
Εμβαδόν έργου: 75τ.μ.
Σχεδιασμός: 2022
Κατασκευή: 2023
Αρχιτεκτονικός σχεδιασμός:
Mold architects – Iliana Kerestetzi
Ομάδα σχεδιασμού: Ηλιάνα Κερεστετζή,
Κωνσταντίνος Βλαχούλης, Στέφανος Μανιάτης
Φωτογραφίες: Γιώργος Σφακιανάκης